Czerwone światło dla polskich usługodawców działających w 2015 roku w Niemczech. UWAGA! Niemieckie przepisy i niemieckie instytucje kontrolne na czele z Urzędem Celnym utrudniają dostęp do niemieckiego rynku pracy.

Polskie firmy stają w roku 2015 przed nie lada wyzwaniem. Pomimo wielu wolnych zleceń na rynku niemieckim rosną wymogi prawne wobec zagranicznych usługodawców, zwiększa się liczba kontroli ze strony niemieckich instytucji kontrolnych oraz zakres kontrolowanych czynności, a także zwiększa się liczba obowiązków nakładanych przez niemieckie prawo. Wszystko to powoduje, że polskim firmom będzie coraz trudniej działać swobodnie w Niemczech. Wiedząc jednak na co uważać i posiadając jasny plan działania nadal będzie można dobrze zarobić na zleceniach w Niemczech.

Polski przedsiębiorca wybierający się w 2015 roku do Niemiec powinien nastawić się na to, że wiele niemieckich instytucji będzie patrzyło mu na ręce. Urząd Celny (pełniący rolę odpowiednika Państwowej Inspekcji Pracy), Kontrola Finansowa Pracy na Czarno, Urząd Skarbowy, Prokuratura, Policja, a także sami zleceniodawcy będą pilnie przyglądali się działalności polskich firm w Niemczech. Oczywiście głównym celem jest zabezpieczenie wynagrodzenia minimalnego obowiązującego na terenie Niemiec.

Oto przegląd najważniejszych problemów występujących w związku z działalnością polskich firm w Niemczech w 2015r. :

Wzrost kosztów pracy: Obowiązująca w Niemczech od 01.01.2015 minimalna stawka wynagrodzenia godzinnego obejmuje wszystkich krajowych (niemieckich) oraz zagranicznych (w tym polskich) pracodawców, którzy zatrudniają pracowników na terenie Niemiec. Tym samym polski pracownik delegowany do pracy w Niemczech musi zarobić za godzinę pracy min. 8,50 euro. Wszelkie ustalenia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, które nie zachowują stawki minimalnej, są nieważne (par. 3 niemieckiej ustawy o wynagrodzeniu minimalnym). Tak skonstruowane prawo w Niemczech niedopuszcza żadnego niższego wynagrodzenia niż stawka minimalna.

Jeżeli polski pracodawca nie zapewnił pracownikowi delegowanemu do pracy w Niemczech wynagrodzenia minimalnego, to w przypadku wyjścia tego faktu na jaw (np. w trakcie kontroli, w przypadku oddania sprawy przez pracownika do Sądu Pracy) musi nadpłacić wraz z odsetkami zaległą kwotę wynikajacą z różnicy pomiędzy stawką wynagrodzenia należnego (minimalnego) a faktycznie wypłaconego. Tym samym polski pracodawca nie jest w stanie ominąć przepisu mówiącego o zachowaniu stawki wynagrodzenia minimalnego.

Gwarantowana pracownikom stawka wynagrodzenia minimalnego to wyższe koszty dla pracodawców działających w Niemczech. Każdorazowo wynagrodzenie minimalne musi zostać wkalkulowane w koszt wykonywanej usługi.

Kontrole celne: Od wiosny 2015 wzrasta gwałtownie liczba przeprowadzanych kontroli wśród zagranicznych pracodawców posiadających pracowników na terenie Niemiec.

Zgodnie z danymi FKS (Finanzkontrolle Schwarzarbeit) w roku 2013 na terenie Niemiec w działaniach operacyjnych brało udział 6.481 kontrolerów odpowiedzialnych za zwalczanie pracy na czarno, którzy przeprowadzili wtedy 35.188 kontroli. Jednak dwa lata temu stawka minimalna obowiązywała zaledwie kilkanaście zawodów. Zgodnie z opinią Deutsche Zoll- und Finanzgewerkschaft BDF w roku 2015 do czynności kontrolnych ma zostać oddelegowanych kolejnych 2.000 celników, których zadaniem ma być kontrola zachowywania przez pracodawców stawki wynagrodzenia minimalnego.  Gewerkschaft IG Bau postuluje wręcz zwiększenie o 3.000 nowych stanowisk pracy dla kontrolerów niemieckiego Urzędu Celnego. Rząd niemiecki już w 2014 roku zadeklarował pieniądze na wyszkolenie 1.600 nowych celników odpowiedzialnych za kontrolowanie stawki minimalnej.

Powyższe dane pozwalają przypuszczać, że dzięki zwiększonej ilości kontrolerów celnym kontrolom będzie poddawanych w 2015 roku bardzo wiele firm.

Ryzyko finansowe kar: Polskie firmy działające w Niemczech są obciążone ryzykiem kary pieniężnej, jaką może na nie nałożyć Finanzkontrolle Schwarzarbeit. Maksymalna ustawowa kwota kary to 500.000 euro (pięćset tysięcy euro).

Przykładowa wysokość kar :

A)     Niezastosowanie stawki wynagrodzenia minimalnego – kara 500.000 euro.

B)      Błąd przy wykazywaniu godzin pracy – kara 30.000 euro.

Ryzyko finansowe przy zatrudnianiu: Jeżeli pracownik nie otrzyma wynagrodzenia minimalnego za pracę świadczoną w Niemczech, przysługuje mu roszczenie prawne, którego może dochodzić przed sądem. Wtedy pracodawca będzie musiał zapłacić pracownikowi nie tylko zaległe wynagrodzenie odpowiadające stawce minimalnej, ale także odprowadzić od niego podwyższone składki ubezpieczeniowe oraz zwiększony podatek od dochodów.

Wymagania ze strony niemieckich zleceniodawców: Zasada solidarności, wg której zleceniodawca ponosi solidarną odpowiedzialność za zaangażowanego zleceniobiorcę, wymusza na niemieckich zleceniodawcach, aby ci kontrolowali co dzieje się w przedsiębiorstwach będących ich podwykonawcami. W ten sposób niemieccy zleceniodawcy będą pilnie przyglądali się polskim podwykonawcom, czy ci stosują się do niemieckiego wynagrodzenia minimalnego i do niemieckich przepisów prawa pracy, gdyż w przeciwnym wypadku odpowiedzialność za np. niezachowanie stawki wynagrodzenia minimalnego spada na nich. Już same kontrakty podpisywane przez niemieckie i polskie przedsiębiorstwa mogą zawierać sporo haczyków prawnych.

Co powinny zrobić polskie firmy przez wyjazdem na kontrakt do Niemiec ?

Przede wszystkim polscy przedsiębiorcy powinni zachować dużą ostrożność już na etapie wyboru zlecenia i negocjowania jego warunków handlowych. Wszelkie błędy popełnione już na samym początku odbiją się finansowo na realizacji zlecenia.

Polska firma w ramach prowadzonego w Niemczech kontraktu powinna :

1. Dobrze skalkulować koszt wykonania usługi w Niemczech.
2. Wynegocjować odpowiednią dla siebie kwotę za wykonanie usługi, która nie tylko pozwoli pokryć wszystkie koszty, ale która także pozwoli wypracować zysk.
3. Dokonać niezbędnych rejestracji, meldunków, uzyskać zwolnienia, nabyć uprawnienia lub zezwolenia, itd., potrzebne do bezpiecznego wykonywania usługi w Niemczech.
4. Przygotować dokumentację na potrzeby kontrolne.  
5. Rozliczyć finansowo po stronie niemieckiej usługę wykonywaną w Niemczech.  

Działanie wg powyższego schematu pozwoli bezpiecznie działać na rynku niemieckim i osiągać sukcesy finansowe.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie MiLoG.