Aż 6% odsetek może zapłacić w skali jednego roku podatnik w Niemczech, gdy wyjdzie mu dopłata do podatku. Niestety niemieckie urzędy lubią zbyt długo opracowywać dokumenty, co pociąga za sobą większe odsetki.

Od ponad 50 lat obowiązuje w Niemczech przepis prawny, który stanowi, że miesięczne odsetki przy dopłatach do podatku wynoszą pół procenta (0,5%). W przypadku przeciągającej się procedury rozliczenia podatku traci na tym finansowo podatnik! Problem z naliczanymi przez niemieckie urzędy odsetkami dotyczy tych podatników, których procedura rozliczenia podatku przeciąga się w czasie – z winy samego podatnika (bo późno składał deklarację podatkową) oraz z winy urzędu (bo zbyt długo przetrzymywał dokumentację w urzędzie). Szczególnie ten drugi przypadek budzi duże kontrowersje.

Dla zobrazowania problemu weźmy za przykład procedurę rozliczenia niemieckiego podatku, która z uwagi na nadmiar pracy i obciążenia urzędów trwa aż 12 miesięcy. W ciągu tylko jednego roku podatnik oprócz dopłaty do podatku będzie musiał zapłacić ustawowe odsetki w wysokości 6% z kwoty dopłaty, co wynika z tego, że za każdy z dwunastu miesięcy zapłaci po pół procenta (12 miesięcy x 0,5% = 6%). Mamy tu do czynienia z ewidentną winą urzędników, którzy nie rozpatrują na bieżąco napływającej dokumentacji, a sprawy podatników czekają w kolejce na rozpatrzenie.

Jak doskonale wiemy, niemieckie urzędy niekoniecznie szybko rozpatrują dokumentację podatkową i nader często zdarza się, że zanim wydadzą decyzję podatkową (Bescheid) mija rok czasu lub i więcej. Trzeba także spojrzeć na pozytywny aspekt tej sytuacji. Otóż jeżeli podatnik otrzyma zwrot podatku, to przepis o odsetkach działa na jego korzyść. Wtedy za każdy dodatkowy miesiąc otrzyma od niemieckiego urzędu pół procenta z kwoty uzyskanego zwrotu. Gorzej, jeżeli to podatnik ma zapłacić podatek niemieckiemu fiskusowi. Tu działa ta sama zasada, ale niestety w drugą stronę. Po wydaniu decyzji o dopłacie podatku za każdy miesiąc zwłoki podatnik musi zapłacić dodatkowo pół procenta od kwoty naliczonej dopłaty. Przykładowo niemiecki Urząd Skarbowy wyda decyzję o niedoborze podatku i nakaże dopłatę do podatku w wysokości 2.000 euro. Wtedy za każdy miesiąc podatnik będzie musiał zapłacić dodatkowo 10 euro odsetek. W ciągu roku będzie to już kwota 120 euro.  Sytuacja kuriozalna, gdyż urzędnicy przetrzymując dokumentację w urzędzie, mogą wpłynąć na wydłużenie się całej procedury, a tym samym zwiększenie kwoty, jaka narośnie z odsetek.

Co powoduje, że przepis o miesięcznych odsetkach w wysokości 0,5% jest tak niebezpieczny?

W Niemczech można rozliczać się z podatku do 4 lat wstecz. Prawo to powoduje, że czekając zbyt długo na dopełnienie formalności związanej z rozliczeniem rocznym pojawiają się problemy przy wychodzącej dopłacie do podatku. Składając deklarację sprzed 4 lat może wyjść nam przecież dopłata do podatku i wtedy odsetki zapłacimy za 4 lata wstecz. Jeżeli urząd przetrzyma jeszcze dokumentację przez dłuższy okres czasu i wyda decyzję np. dopiero po roku od złożenia deklaracji, to w takiej sytuacji podatnik zapłaci odsetki już nie za 4, ale za 5 lat wstecz. Po pięciu latach będzie to aż 30% odsetek liczonych od kwoty dopłaty (60 miesięcy x 0,5% = 30%). Jeżeli dopłata do podatku wyniesie przykładowo 2.000 euro, to po pięciu latach odsetki wyniosą 600 euro. To naprawdę sporo!

Co zrobić, aby uniknąć odsetek za zwłokę?

Posiadając dokumenty do rozliczenia podatkowego (w przypadku pracowników Lohnsteuerbescheinigung, a w przypadku firm wystawione faktury) najlepiej jak najszybciej rozliczyć podatek po zakończonym roku kalendarzowym. W przypadku wystąpienia dopłaty do podatku nie wyjdą żadne dodatkowe odsetki do zapłacenia. Od roku 2017 podatnik ma czas do 31 lipca na rozliczenie podatku za rok poprzedni. Warto zatem zmieścić się w tym terminie.

Komu najczęściej grozi dopłata do podatku?

Na dopłatę do podatku są narażeni przede wszystkim ci podatnicy, którzy posiadając trzecią klasę podatkową rozliczają się wspólnie z małżonkiem osiągającym wysokie dochody. W przypadku polskich pracowników w Niemczech często występuje sytuacja, w której mąż pracujący w Niemczech zmienia klasę podatkową z pierwszej na trzecią argumentując taką decyzję faktem, że żona nie pracuje w Niemczech. Jeżeli jednak żona osiąga dochody w Polsce, to trzeba je ujawnić w rocznym rozliczeniu podatkowym w Niemczech, które przecież z uwagi na trzecią klasę podatkową męża dotyczy obu małżonków. Dochód polski będzie wprawdzie wolny od podatku w Niemczech, zwiększy jednak kwotę do opodatkowania. W efekcie końcowym do niemieckich dochodów męża doliczy się polskie dochody żony i wzrośnie kwota zarobku brutto. Na trzeciej klasie podatkowej płaci się niskie podatki, więc przy wysokim brutto wyjdzie na koniec roku niedobór podatku, a tym samym dopłata. Na tą pułapkę nabiera się wielu Polaków rozpoczynających pracę w Niemczech, gdy sugerując się podpowiedziami najczęściej pracodawcy, decydują się na trzecią klasę podatkową i jednocześnie „zapominają”, że drugi z małżonków ma dochody w Polsce. Trzecia klasa podatkowa jest przewidziana w Niemczech dla takich małżeństw, w których jeden z małżonków pracuje, a drugi nie osiąga żadnych dochodów. Warto o tym pamiętać przy wszelkich propozycjach zmiany klasy podatkowej z pierwszej na trzecią, a pochodzących od pracodawców, którzy błędnie patrzą na sytuację małżonków tylko z punktu widzenia niemieckich dochodów i nie uwzględniają dochodów osiąganych przez małżonków na terenie całej Unii Europejskiej (w tym przypadku osiąganych w Polsce).

Co zrobić w przypadku wystąpienia dopłaty do podatku?

Jeżeli na podatnika spadnie problem w postaci wystąpienia dopłaty do podatku, to w pierwszej kolejności warto złożyć pisemne odwołanie od niekorzystnej decyzji urzędu i walczyć o zniwelowanie lub najlepiej całkowite anulowanie dopłaty. Aby stało się to faktem, urząd uwzględniając nasze argumenty musi wydać nową decyzję. Z kolei w przypadku wystąpienia odsetek coraz większa liczba podatników sądzi się z fiskusem przed sądami finansowymi, gdyż w wielu przypadkach winą za przedłużającą się procedurę ponoszą urzędnicy. W takich sytuacjach podatnicy mają duże szanse na uniknięcie płacenia odsetek.

Na podstawie informacji Związku Podatników oraz orzeczeń Sądu Finansowego w Münster. Zdjęcie: I-vista  / pixelio.de