Zakończenie pracy w Niemczech wiąże się z rozliczeniem zobowiązań finansowych pracodawcy wobec pracownika. Czas pracy i zaległy urlop muszą zostać odpowiednio rozliczone, a wypowiedzenie zweryfikowane.

Kończąc pracę w Niemczech i zjeżdżając do Polski lub zmieniając pracodawcę na terenie Niemiec powinniśmy przypilnować, aby rozliczenie pracodawcy z pracownikiem przebiegło prawidłowo. Chodzi przecież o pieniądze, które są należne pracownikowi z tytułu świadczenia pracy. Najważniejszym aspektem jest wypłacenie wynagrodzenia za niewypłacone godziny nadliczbowe, a także ekwiwalentu pieniężnego za niewybrane dni urlopu oraz wystawienie odpowiednich dokumentów. Kolejnym ważnym aspektem jest forma zwolnienia i zapewnienie pracownikowi ubezpieczenia po zakończonym stosunku pracy.

Otrzymując lub wystawiając w Niemczech wypowiedzenie pracy, może się Państwu przydać znajomość treści wyroku sądowego, który reguluje kwestię naliczania wynagrodzenia w tej sytuacji. Pracownikowi, który otrzymał wypowiedzenie pracy bez wcześniejszego uprzedzenia, przysługuje zgodnie z prawem wynagrodzenie liczone od dnia wypowiedzenia. To zabezpiecza finanse pracownika na wypadek utraty zatrudnienia.

Pomocą w takich przypadkach służy wyrok Okręgowego Sądu Pracy w Rostock (Ref.:3 Sat 12/16). Przypadek ten jest charakterystyczny dla pracowników, którzy pracują więcej niż 8 godzin dziennie. Z taką sytuacją spotykają się często polscy pracownicy zatrudnieni w Niemczech, którzy w większości przypadków pracują dłużej niż 160 godzin w miesiącu.

Przypadek zwolnionego pracownika z dużą liczbą nadgodzin

Pracownik znajdował się w stosunku pracy od sierpnia do grudnia i obsługiwał jako kelner jeden z niemieckich hoteli. Zatrudniony pracował sześć dni w tygodniu za płacę godzinową 8,50 euro, która wtedy była stawką minimalnego wynagrodzenia zgodnie z obowiązującą ustawą o wynagrodzeniu minimalnym (Mindestlohngesetz). Do września rzeczywiste godziny pracy w liczbie 227 zostały potwierdzone na piśmie, jednakże wprowadzono do rozliczenia tylko 160 godzin. W listopadzie pracodawca bez uprzedzenia wypowiedział umowę o pracę. Pozostało do ustalenia, jakie wynagrodzenie za ten okres powinien otrzymać pracownik? Zgodnie z wyrokiem Okręgowego Sądu Pracy w Rostock pracodawca będzie musiał zapłacić brakujące 67 godziny z września. Do listopada plan godzinowy został założony na 192 godziny. Na pozostały okres należy liczyć pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. osiem godzin dziennie z sześciodniowym trybem pracy.

Jak widać na przytoczonym przykładzie pracownik nie stracił przepracowanych wcześniej nadgodzin. Jeżeli zatem pracownik otrzyma od pracodawcy wypowiedzenie o pracę, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że pracownikowi zostaną wypłacone zaległe godziny nadliczbowe. Prawo jest w tym przypadku po stronie pracownika.

Ekwiwalent pieniężny za niewybrany urlop

Pracując w branży budowlanej pracownik ma zabezpieczone finansowo dni należnego urlopu. Wiadomo, że w branży budowlanej najlepszym okresem do pracy jest lato oraz wiosna i jesień – a więc ten okres roku, w którym jest pogoda sprzyjająca pracy na zewnątrz, ale także służąca wypoczynkowi. Nie zawsze udaje się pracownikowi branży budowlanej wykorzystać dni należnego urlopu wypoczynkowego. Pracodawcy są zobowiązani do odprowadzenia pieniędzy do specjalnej kasy urlopowej na poczet zabezpieczenia urlopu. Pracownik kończąc pracę w Niemczech nie traci prawa do urlopu, a za niewybrane dni urlopowe przysługuje mu wynagrodzenie pieniężne. Wypłaca się je nieco później, ale w momencie zakończenia pracy u danego pracodawcy warto zwrócić się o wydanie zaświadczenia, na którym pracodawca potwierdzi ilość dni niewybranego urlopu. Na podstawie takiego dokumentu pracownik budowlany po ustaniu stosunku pracy będzie mógł się ubiegać o uzyskanie odszkodowania za niewybrany urlop.

Zaświadczenie o zarobkach

Pracodawca po zakończeniu stosunku pracy musi wydać pracownikowi zaświadczenie o uzyskanych zarobkach. Jeżeli pracownik kończy stosunek pracy w trakcie roku kalendarzowego, to może poprosić o stosowne zaświadczenie tuż po ustaniu stosunku pracy. Najpóźniej na początku następnego roku kalendarzowego pracodawca ma obowiązek wydania pracownikowi dokumentu potwierdzającego zarobki na specjalnie przeznaczonym do tego formularzu (Besondere Lohnsteuerbescheinigung), na którym znajduje się cała kwota uzyskanego dochodu brutto, wysokość i rodzaje poszczególnych podatków:

A)     Podatek dochodowy od wynagrodzenia (Lohnsteuer).

B)      Podatek solidarnościowy (Solidaritätszuschlag).

C)      Podatek kościelny (Kirchensteuer).

Na zaświadczeniu o zarobkach widnieć powinna także kwota odprowadzonych składek na ubezpieczenie społeczne, a także kwota wypłaconych przez pracodawcę pieniędzy z tytułu świadczeń zwolnionych od podatku.

Warto także zbierać miesięczne rozliczenia płacowe (monatliche Lohnabrechnungen), które także potwierdzają uzyskany w Niemczech dochód. Najważniejszym dokumentem jest Lohnabrechnung wystawiony za ostatni miesiąc pracy. Na nim bowiem znajduje się suma wszystkich zarobków, odprowadzonych podatków i składek ubezpieczeniowych za cały okres zatrudnienia u danego pracodawcy. Ten dokument warto zabrać ze sobą z zakładu pracy, gdy kończymy w nim zatrudnienie.

Jeżeli pracownik kończy pracę w Niemczech i przyjeżdża do Polski, to powinien koniecznie zostawić pracodawcy swój polski adres, na który zostanie przesłane zaświadczenie o rocznych zarobkach. Będzie ono potrzebne do dokonania rocznego rozliczenia podatkowego i stanowi podstawę do uzyskania zwrotu podatku.   

Zakończenie pracy na skutek choroby

Coraz częściej mamy do czynienia z sytuacją, w której pracownik jest trzymany w firmie tylko tak długo, jak pozostaje zdrowy. Gdy tylko pojawią się kłopoty zdrowotne, niektórzy pracodawcy próbują pozbyć się z firmy niewygodnego pracownika i wypowiedzieć mu stosunek pracy. Na całe szczęście wypowiedzenie pracownikowi pracy, który pozostaje na zwolnieniu lekarskim, wcale nie jest takie proste. Wypowiedzenie przedłożone pracownikowi na zwolnieniu lekarskim musi mieć silne i wiarygodne podstawy.

Orzeczenie wydane przez Krajowy Sąd Pracy (Landesarbeitsgericht) Schleswig-Holstein (Ref.: 1 Sat 32/16) jest bardzo interesujący dla pracowników, którzy chorując otrzymują zwolnienie z pracy. Według Krajowego Sądu Pracy samo podejrzenie, że pracownik oszukuje, nie jest jeszcze powodem do wypowiedzenia. Liczy się konkretny fakt potwierdzający podejrzenia. W przeciwnym wypadku wypowiedzenie jest nieważne. Pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim tylko wtedy, gdy ma twarde dowody oszustwa. W wyżej wymienionym orzeczeniu Krajowego Sądu Pracy niepełnosprawna kobieta pracowała jako pracownik zagraniczny. Zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym diet otrzymała jednodniową dietę bez noclegu w wysokości 12 euro, dlatego musiała być nieobecna więcej niż 8 godzin poza domem lub właściwym miejscem zatrudnienia. W niektórych ze złożonych przez jej współpracowników rozpisek z obliczeniami kosztów (diet) podano czas pracy od 9:00 do 17:00, a przeoczając, że po kolejnej przerwie trwającej dwie godziny prace zostały wznowione. Miesiąc po rozliczeniu pracodawca zwrócił się do kobiety o wyjaśnienie sytuacji, zarzucając jej oszustwo związane z dietami, po czym ją zwolnił. Krajowy Sąd Pracy orzekł, że kobieta mogła być zwolniona tylko przy spełnieniu ściśle określonych warunków. Podejrzenie o oszustwo musiałoby opierać się na konkretnych faktach, a takich w tym przypadku nie było. Chociaż były podstawy do podejrzenia o faktyczny stan zdrowia kobiety, to mimo wszystko jak stwierdził sąd, nie było silnych dowodów.

W momencie wystąpienia choroby warto zwrócić się o wypłatę zasiłku chorobowego (Krankengeld). Trzeba jednak zadbać, aby nadal trwał stosunek pracy. Z tego powodu nie warto od razu zwalniać się z pracy lub uciekać do Polski. Nie można też dać się zastraszyć pracodawcy, który może próbować wywierać nacisk na pracownika, aby jak najszybciej został zakończony stosunek pracy. W sytuacji wystąpienia choroby należy zachować zimną głowę i zrobić wszystko co możliwe, aby nie przerwać stosunku pracy.

Utrzymanie ubezpieczenia

Pracownik, który kończy pracę w Niemczech, przestaje być tam ubezpieczony. Aby utrzymać ciągłość ubezpieczenia powinien niezwłocznie po zakończeniu stosunku pracy udać się do Urzędu Pracy celem zarejestrowania się jako bezrobotny. Nawet gdyby nie otrzymał zasiłku dla bezrobotnych, to jednak posiadając status bezrobotnego jest ubezpieczony na terenie Niemiec. Warto zatem zadbać o to, aby nie występowały żadne przerwy pomiędzy zatrudnieniem. Alternatywą jest rejestracja w Urzędzie Pracy. Oczywiście dużo lepszym sposobem zachowania ciągłości ubezpieczenia po zakończeniu stosunku pracy jest podjęcie pracy u nowego pracodawcy. W tym przypadku pracownik nadal jest ubezpieczony, gdyż stosunek pracy wiąże się z obowiązkiem ubezpieczenia pracownika.

Opracowanie własne na podstawie orzeczenia Okręgowego Sądu Pracy w Rostock (Ref.:3 Sat 12/16) oraz Krajowego Sądu Pracy Schleswig-Holstein (Ref.: 1 Sat 32/16). Zdjęcie: Rainer Sturm / pixelio.de

Rozlicz niemieckie dochody

i uzyskaj zwrot podatku!

Pomożemy Ci natychmiastowo!

Zadzwoń! TEL: +48 / 77 46 21 240

Twoje pieniądze czekają na Ciebie!