Kontrola celna pracodawców to jedna z najmniej przyjemnych chwil. Uzbrojone po zęby oddziały celników i policjantów, którzy na wyposażeniu mają broń maszynową, wpadają znienacka na teren wykonywania pracy i szukając śladów wykonywanie pracy na czarno zabezpieczają materiał dowodowy.
Obok zamieszczone zdjęcie przedstawia niemieckie oddziały celne w trakcie trwania akcji wymierzonej przeciwko pracodawcom.
W trakcie tego typu akcji nie wolno wykonywać żadnych gwałtownych ruchów, nie wolno uciekać z miejsca wykonywania pracy, ani niszczyć narzędzi bądź materiałów. Służby celne w uzasadnionych przypadkach mogą użyć broni !
Pracodawcy, pracownicy, zleceniodawcy oraz osoby trzecie, które zgodnie z § 2 ust. 1 niemieckiej ustawy o zwalczaniu nielegalnego (SchwarzArbG) zatrudnienia zostaną napotkane podczas kontroli, a także wypożyczający, którzy zgodnie z § 2 ust. 1 punkt 5 niemieckiej ustawy o zwalczaniu nielegalnego zatrudnienia (SchwarzArbG) zostaną napotkani podczas kontroli, są prawnie zobowiązani do tolerowania kontroli oraz współpracy – obowiązek ten wynika z zapisów §§ 3-5 niemieckiej ustawy o zwalczaniu nielegalnego zatrudnienia (SchwarzArbG).
Podczas kontroli muszą zostać udostępnione kontrolerom informacje i dokumenty dotyczące zatrudnienia i wykonywania usług.
Należy także tolerować wkroczenie kontrolujących osób na teren firmy, budynków firmy np.: pomieszczeń, w których przebywa prezes w godzinach pracy.
Pracodawca oraz zleceniodawca powinni udostępnić na czas kontroli dokumentację firmową oraz odpowiednie do tego pomieszczenia – oczywiście jeśli takie istnieją. Udostępnienie pomieszczeń jest nieodpłatne. Jeśli nie ma pomieszczeń, w których można przeprowadzić kontrolę dokumentacji i kontrola na miejscu jest niemożliwa (co często ma miejsce w przypadku polskich firm działających w Niemczech), to wtedy pracodawca bądź zleceniodawca może zostać zobowiązany do dostarczenia dokumentacji do bezpośrednio do Urzędu Celnego. Dane zapisane na urządzeniach do zapisywania danych należy udostępnić osobom przeprowadzającym kontrolę na nośnikach danych lub w formie list. Wcześniej wymienione procedury odnośnie tolerowania i współpracy oraz przymusu administracyjnego tak samo obowiązują przy kontrolach zgodnie z niemiecką ustawą o delegowaniu pracowników do pracy zagranicą (§ 17 AentG).
Kto nie będzie współpracował przy kontroli poprzez np.: nieudzielenie informacji lub nie zezwoli na wejście na teren, ten popełnia wykroczenie, co może spowodować nałożenie kary pieniężnej. Dodatkowo do wszczęcia postępowania spraw zagrożonych karą grzywny z powodu odmowy współpracy przy kontroli, taka kontrola może być przeprowadzona – zależnie od indywidualnej sytuacji – za pomocą przymusu administracyjnego.