Polacy mogą swobodnie przemieszczać się po Szwajcarii, a także wykonywać działalność zarobkową. Szwajcarski rynek pracy otwarł się dla Polaków w dniu 01.05.2011. Jednak podjęcie pracy wiąże się z załatwieniem formalności urzędowych, gdy potencjalny pracownik pragnie zostać w Szwajcarii dłużej, niż na okres 3 miesięcy.
Polscy pracownicy są już podobnie traktowani w Szwajcarii, jak wielu innych obywateli unijnych. Kto chce dłużej popracować w kraju Helwetów, ten powinien wraz z zameldowaniem się złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt i takie zezwolenie otrzyma. Do wniosku należałoby załączyć kopię umowy o pracę z pracodawcą szwajcarskim lub zaświadczyć, iż ma się wystarczające środki finansowe pozwalające na utrzymanie się w Szwajcarii. Zawarcie umowy o pracę daje jednocześnie Polakowi prawo do zezwolenia na pobyt. Czyli jeżeli ktoś znajdzie pracę w Szwajcarii, to podejmuje tam całkowicie legalnie pracę, a wspomniane zezwolenie to czysta formalność. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej sprawa jest jeszcze klarowniejsza, gdyż prowadzenie samodzielnej działalności zarobkowej (firmy) nie wymaga żadnego zezwolenia. W ciągu 14 dni od rozpoczęcia pobytu w Szwajcarii należy odwiedzić Urząd Meldunkowy w celu zameldowania się.
Zezwolenie na pracę udzielone automatycznie Polakowi po przedstawieniu przez niego umowy o pracę wydawane jest na okres obowiązywania umowy. Pierwsze zezwolenie przyznaje się najczęściej maksymalnie na czas 1 roku w przypadku umowy o pracę zawartej na 12 miesięcy. Gdyby pracodawca zawarł z pracownikiem umowę o pracę na czas nieokreślony i jednocześnie zadeklarował chęć długoterminowego zatrudnienia, to wtedy zezwolenie na pracę otrzymuje się nawet na 5 lat. Po upływie tego okresu znów przedłuża się zezwolenie na pracę o kolejnych 5 lat. Polak może także przyjechać do Szwajcarii tylko w celu poszukiwania pracy i jako osoba poszukująca zatrudnienia otrzyma zezwolenie na pracę dopiero po 3 miesiącach, a więc wtedy gdy już znajdzie chętnego pracodawcę. Posiadanie polskiego obywatelstwa stwarza po 2011 roku wiele możliwości pracownikom, którzy są bardziej elastyczni wobec szwajcarskich przepisów prawa pracy.
Wprawdzie do roku 2014 Szwajcarzy zastrzegli sobie już w trakcie negocjacji z Unią Europejską, iż po otwarciu swojego rynku pracy dla polskich pracowników mogą wprowadzać limity zatrudnienia, to jednak z braku u siebie fachowców jest bardzo mało prawdopodobne, aby z takich limitów skorzystali.
Polacy na zasadzie samo-zatrudnienia mają prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w Szwajcarii. Muszą w tym celu złożyć tylko wniosek o zezwolenie na pobyt dla prowadzących działalność. Jeśli Polak udokumentuje (np. umową zlecenia, umową o dzieło), że faktycznie utrzyma się w Szwajcarii dzięki firmie, to otrzyma zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na 5 lat.
Szwajcarskie prawo wyróżnia następujące dokumenty pobytowe:
L – krótkoterminowe zezwolenie na pracę na okres 12 miesięcy
B – początkowe zezwolenie na pobyt do 5 lat
C – zezwolenie na osiedlenie się w Szwajcarii
G – przygraniczne zezwolenie na pracę
Opracowanie własne na podstawie informacji administracji federalnej.