Kasy Rodzinne, które zajmują się wypłatą Kindergeld, na mocy nowej ustawy zostaną ze sobą złączone. Centralizacja systemu wypłaty zasiłków rodzinnych zwiększy kontrolę urzędników nad wypłacanymi środkami.

System wypłacania zasiłku rodzinnego (Kindergeld) na rzecz pracowników federalnych zostanie w Niemczech na nowo zorganizowany. Zamiast dotychczasowo istniejących ogólnych Kas Rodzinnych, których jest 8.000, w niedalekiej przyszłości zostanie powołana do życia odpowiednia jednostka zajmująca się wypłatą zasiłku rodzinnego. Jednostką tą będzie albo Federalna Agencja Pracy, bądź też Federalny Urząd Administracyjny. Według danych Rządu Federalnego zasiłek rodzinny w Niemczech jest wypłacany dla więcej niż 16 milionów dzieci! Wysokość wypłaconego łącznie w 2015 roku Kindergeld wyniosła ponad 39 miliardów euro!

Zasiłek rodzinny zostaje ustalony i wypłacony przez Kasę Rodzinną. Oprócz 14 Kas Rodzinnych Federalnej Agencji Pracy, które opracowują sprawy zasiłku rodzinnego dla około 87 % wszystkich dzieci w Niemczech, istnieje na terenie Niemiec ponad 8.000 osobnych Kas Rodzinnych służby publicznej dla pozostałych 13 procent (dzieci urzędników państwowych).  Przy tak dużej liczbie Kas Rodzinnych równomierność stosowania prawa lub zastosowanie nowocześniejszych rozwiązań administracyjnych jest trudne do osiągnięcia. No bo jak w takiej sytuacji zachować równość wobec prawa dla takiego samego przypadku, który jest rozpatrywany w różnych częściach Niemiec, ale przed inne jednostki,  których urzędnicy w różny sposób mogą zinterpretować dokładnie taki sam przypadek. Może się bowiem zdarzyć, że w jednej części Niemiec urzędnik przyzna świadczenie, a w innej w takim samym przypadku albo zażąda dodatkowych dokumentów lub wyjaśnień, bądź też odrzuci wniosek. Ustawodawcy chodzi o to, aby taki sam przypadek był rozpatrywany w całych Niemczech według tych samych kryteriów i by urzędnicy zgodnie stosowali te same zasady przyznawania zasiłku rodzinnego. W tym właśnie ma pomóc reorganizacja Kas Rodzinnych.

Już sam projekt ustawy pokazuje, że przyszła ustawa, która wejdzie w życie w 2017 roku, będzie naprawdę dobra. Przede wszystkim Kasy Rodzinne będą odpowiednio ustawione od strony strukturalnej. Dzięki temu administracja powinna się zmniejszyć, a to z kolei wpłynie pozytywnie na podejmowane decyzje o przyznaniu zasiłku rodzinnego. Wprowadzone zmiany wpłyną na pracę administracji, która powinna stać się wydajniejsza i bardziej ekonomiczna. Trzeba się zatem spodziewać znaczącej redukcji liczby istniejących Kas Rodzinnych.

Ze względu na umiejscowienie zasiłku rodzinnego w niemieckiej ustawie o podatku dochodowym (Einkommensteuergesetz) należy liczy się z tym, że przyszłe rozwiązanie będzie tak skonstruowane, że opracowanie wniosku o przyznanie zasiłku rodzinnego po wydaniu decyzji przez urzędnika będzie kończyło się tym, że informacja zostanie przekazana do właściwego miejscem niemieckiego Urzędu Skarbowego. Jak wiadomo, samo świadczenie jest wolne od podatku, ale wypłacany zasiłek rodzinny trzeba wykazać w rozliczeniu rocznym przed Urzędem Skarbowym, gdyż wpływa na opodatkowanie całorocznego przychodu rodzica.

Dodatkowe nakłady budżetowe na wydatki powstają w służbie publicznej Kasy Rodzinnej i związane są z przeniesieniem różnych przypadków związanych z zasiłkiem rodzinnym do Federalnej Agencji Pracy. Działa to w ten sposób, że w każdym przypadku przeniesienia zasiłku rodzinnego do opracowania w innej jednostce w pierwotnej odpada nakład pracy, ale nowa jednostka musi w przekazane zadania zaangażować swój personel, który w tym samym czasie może wykonać jednocześnie to zadanie na wolnym lub przydzielonym etacie. Poprzez przeniesienie zadań Kas Rodzinnych publicznych pracodawców do Federalnej Agencji Pracy lub do Federalnego Urzędu Administracyjnego zostanie zredukowana liczba właściwych organów. To z kolei umożliwi rozwój jednolitej struktury oraz jednolitej procedury, która jest niezbędne do wyeliminowania błędów przy podejmowanych decyzjach o przyznawaniu zasiłku rodzinnego. W efekcie końcowym większość wydawanych decyzji będzie poprawna.

Finansowy nakład przewidziany dla wprowadzenia reorganizacji Kas Rodzinnych w Federalnej Agencji Pracy wynosi według obecnego planu około 22,25 mln euro. Ma to być jednorazowy wydatek w fazie przejściowej trwającej od 2017 roku do 2021 roku. Przy przekazywaniu zadań przez Kasę Rodzinną powstaje jednorazowy nakład w wysokości około 1,875 miliona euro. Zgodnie z zapowiedzią po przejęciu zadań przez Federalną Agencję Pracy w pierwszym roku reorganizacji powstanie dziura budżetowa w wysokości 1,4 miliona euro, gdyż o tyle wzrosną koszty administracyjne, tj. opracowanie dodatkowych spraw zasiłku rodzinnego. Koszty reorganizacji zaczną z roku na rok sukcesywnie wzrastać. Zgodnie z obliczeniami, które można odnaleźć w projekcie ustawy, jasno wynika, że w roku 2022 zwiększone koszty administracyjne wyniosą już rocznie 7,5 miliona euro. Trzeba mieć także na uwadze, że Kindergeld jest związany nie tylko z funkcjonowaniem Kas Rodzinnych, ale także i Urzędów Skarbowych. Dodatkowo w Federalnym Centralnym Urzędzie Podatkowym powstaną w fazie przejściowej do 2021 roku koszty osobowe w wysokości 296.000 euro rocznie.

Kasy Rodzinne stracą jednak część zadań i z kolei po ich stronie będzie można zauważyć oszczędności. Średnioterminowe zmniejszenie kosztów po oddaniu części zadań zostały oszacowane na co najmniej 8,5 miliona euro rocznie. Biorąc pod uwagę ten znaczący argument łatwo policzyć, że każda przekazana sprawa zasiłku rodzinnego przez Kasy Rodzinnej do Federalnej Agencji Pracy pozwoli zaoszczędzić koszty administracyjne w średniej wysokości 20 euro. To bardzo perspektywiczne.

Do tego dochodzi jednak dodatkowy – na całe szczęście jednorazowy – nakład finansowy związany z dopasowaniem Kas Rodzinnych do nowego modelu, w którym centralną rolę będzie pełnił Federalny Urząd Administracyjny. Według obecnego planu jednorazowy wydatek związany z przestawieniem administracji ma wynieść około 1,95 miliona euro w fazie przejściowej, przypadającej na okres trwający od roku 2017 do roku 2021. Po przejęciu zadań Kas Rodzinnych przez Federalny Urząd Administracyjny dojdzie opracowanie dodatkowych spraw zasiłku rodzinnego według obecnej koncepcji Federalnego Urzędu Administracyjnego. To wiąże się z większym wydatkiem w wysokości około 0,8  miliona euro w pierwszym roku. Wydatek ten będzie sukcesywnie wzrastał, a od roku 2021 wyniesie rocznie 2,08 miliona euro. Bieżący dodatkowy nakład w Federalnym Urzędzie Administracyjnym zostanie zrekompensowany przez mniejszy wydatek obecnego zleceniodawcy, tak że Federacji nie powstaną żadne dodatkowe bieżące koszty. Stabilny dodatkowy nakład dla opracowania zasiłku rodzinnego zostanie zwrócony Federalnej Agencji Pracy z osobnego planu finansowego. Dla Federalnego Urzędu Administracyjnego następuje kompensacja dodatkowego nakładu. Zasadniczo nastąpi to przez zwrot pełnego kosztu lub przez realizację środków budżetowych ze strony obecnego zleceniodawcy. Szczegóły pokrycia rocznego dodatkowego zapotrzebowania na środki finansowe spowodowane przejściem kompetencji opracowania zasiłku rodzinnego do Federalnej Agencji Pracy lub do Federalnego Urzędu Administracyjnego, zostaną wyjaśnione w ramach kolejnego procesu alokacji budżetowej.

Źródło: Hib – dziś w Parlamencie Federalnym Nr. 491 (il). Rządowy projekt ustawy o zakończeniu specjalnych kompetencji Kas Rodzinnych służby publicznej w obszarze Federacji. BT-druk.18/9441. Zdjęcie: S. Hofschlaeger  / pixelio.de